Zomereczeem
- 3 mei 2022
Gelukkig zijn er veel producten die je paard kunnen helpen, maar er is jammer genoeg niet één behandeling die bij ieder paard een einde maakt aan de allergie. Bij de meeste paarden is het zoeken naar het juiste managment en verzorging wat het dragelijk houdt voor je paard.
Wat is zomereczeem?
Paarden met zomereczeem (ook wel staart-en maneneczeem, afgekort SME) krijgen een allergische reactie op onder meer de steken van de culicoïdesmuggen, ook wel bekend als knutten. Deze mug is vooral actief als het warm is en de lucht vochtig zoals bij zonsopgang en zonsondergang en vooral in bosrijke gebieden. Paarden die overgevoelig zijn voor het speeksel van deze mug krijgen een allergische reactie op bepaalde stoffen in het speeksel van de mug met flinke jeuk als gevolg. De muggen gaan vooral bij de manen en aan de staartwortel zitten.
Oorzaak
Als een paard eenmaal overgevoelig is, is dit vaak levenslang. De allergie kan zomaar ontstaan, ook bij oudere paarden die er eerder geen last van hadden. De oorzaak van zomereczeem is lastig te noemen en afhankelijk van vele factoren. De combinatie van erfelijke aanleg, verminderde afweer, voeding en de toename van muggen kan de oorzaak zijn. Het geslacht van het paard speelt geen rol, de kleur wel. Paarden met een donkere kleur zijn vaak gevoeliger voor zomereczeem dan lichtgekleurde net zoals sommige sobere rassen zoals Arabieren, Friezen, IJslanders en Shetlanders zijn vaak ook gevoeliger.
Symptomen
Door de jeuk gaat het paard schuren en de kwaal wordt van kwaad tot erger. Meestal schuurt een paard aan zijn manen en staart, maar ook onder de buik kan de jeuk zo hevig zijn dat paard zelfs ergens overheen gaat staan om zo de jeuk te kunnen verminderen. Door het vele schuren beschadigen de staart en de manenkam en verandert de huid. Er ontstaat verdikking en plooiing, de haren verdwijnen en er kunnen wondjes ontstaan. Als bacteriën deze wondjes binnen dringen kunnen deze gaan ontsteken, met alle vervelende gevolgen van dien.
Natuurlijke aanpak
Zomereczeem is helaas nauwelijks te verhelpen. Er bestaan wel natuurproducten die de symptomen van de allergie iets kunnen verminderen. Zo helpen voedingssupplementen met organisch zwavel en krachtige anti-oxidanten, zoals koper, mangaan, zink en vitamine C het lichaam bij het onschadelijk maken van de gifstoffen. De reactie op de veroorzakende stof is hierdoor minder heftig. Kruiden kunnen de bloedsomloop van het lichaam ondersteunen en helpen zo bij de afvoer van gifstoffen. Het is belangrijk dat je met deze producten op tijd begint en doorgaat tot in het najaar.
Met alleen de inwendige aanpak red je het vaak niet om zomereczeem volledig de baas te worden. Zodra je paard begint met schuren, is het van het grootste belang dat je uitwendige producten gebruikt die de overlast helpen verminderen en de huid helpen herstellen zodat je paard gaat stoppen met schuren.
Inwendige producten
Deze producten zijn erop gericht om de ernst van de overlast te verminderen. Ook kunnen ze eraan bij dragen dat je paard pas later in het seizoen last krijgt. Grofweg zijn deze als volgt in te delen:
1. Kruidenproducten: voor deze producten geldt dat je ze langdurig aan je paard moet geven. Losse kruiden en kruidenmengsels zijn kunnen geschikt voor gebruik bij paarden met een lichte vorm van zomereczeem.
2. Voedingssupplementen; met deze producten kun je in het begin van het seizoen met een lage dosering beginnen. Op dagen dat de overlast groot is, kun je de dosering verhogen.
3. Oliën: producten op basis van essentiële vetzuren kunnen voor de weerstand van de huid ondersteunen. Dit kun je het hele seizoen bijvoeren.
Inwendige producten
Uitwendige producten
Voor het verzorgen van de beschadigde huid en het verminderen van de jeuk zijn er heel veel zalven en lotions verkrijgbaar:
1. Vette zalven en lotions houden de huid soepel en vormen door het vetlaagje een barrière voor insecten. Dit is vooral het geval als je een dikke, vette (zink)zalf gebruikt. Het nadeel van vette lotions en zalven is dat er veel vuil in gaat zitten en ze op den duur de huid verstoppen waardoor het paard regelmatig gewassen moet worden. Hiervoor kun je dan het beste een shampoo met zwavel/teer gebruiken.
2. Niet-vette lotions; deze zijn een stuk schoner in gebruik en zijn vaak ook vernevelbaar. Dit kan een groot voordeel zijn voor gebruik bij paarden die erg gevoelig reageren op het aanraken van de gevoelige huid.
3. Een vachtspray kan eventueel ook gebruikt worden.
Het is helaas niet mogelijk om aan te geven welk product of welke combinatie de beste resultaten geeft. Elk paard reageert anders op de werkzame stoffen. Uitproberen blijft het enige advies!
Uitwendige producten
Het gebruik van een eczeemdeken
Met een eczeemdeken beschermt je je paard optimaal tegen muggenbeten. Zomereczeemdekens zijn gemaakt van een elastische stof voor een uitstekende, aansluitende pasvorm. Hierdoor is de deken comfortabel draagbaar voor je paard en krijgen mugjes geen kans om onder de deken te komen. Natuurlijk is het mét een deken wel iets warmer dan zonder deken, maar omdat de dekens gemaakt zijn van goed-ademend materiaal, zijn ze wel comfortabel.
Wees op tijd met een deken
Om schuren van je paard met de deken op te voorkomen is het raadzaam om de deken al op te doen voordat je paard gestoken is en al jeuk heeft. Paarden die al heftig schuren en daar ook met de deken nog de kans voor hebben is niet aan te raden; de kans dat de deken kapot gaat is dan redelijk groot. Geen enkele zomereczeemdeken is bestand tegen schuren. Je kunt een paard niet dag en nacht met de deken op in de wei laten lopen; controleer elke dag of de deken nog goed zit en doe de deken zo mogelijk enkele uren af. Dat kan het beste 's nachts na zonsondergang en voor zonsopgang. Maar ook overdag tussen 10.00 en 15.00 uur, kun je de deken 2-3 uur af doen en je paard lekker in de zon laten lopen, zo geef je ook hem de kans om door het zonlicht vitamine D aan te maken.
Binnenhouden
De "allerbeste remedie" tegen de aandoening is om alle contact met de boosdoeners te vermijden. Zodra de temperatuur 's nachts boven ca. 10° komt is het raadzaam om het paard alleen tussen 10.00 en 15.00 uur buiten te laten en op warme bewolkte dagen helemaal binnen te houden.
Behandeling door de dierenarts
Helaas is er niet één standaardbehandeling die bij ieder paard werkt. De behandeling van de dierenarts kan bestaan uit bijvoorbeeld corticosteroïden die door middel van inspuiting of capsules in de mond gegeven kunnen worden. Corticosteroïden onderdrukken de overgevoeligheidsreactie en zijn meestal erg effectief. Helaas hebben ze ook nadelige effecten en daardoor niet bij ieder paard en op ieder moment inzetbaar. Je kunt ook met je dierenarts overleggen of een vaccinatie voor jouw paard een oplossing is. Er is een vaccinatie tegen huidschimmel die ook bij paarden die last hebben van zomereczeem kan worden toegediend. Voor veel paarden lijkt deze enting een positief effect op de weerstand tegen jeuk te hebben. De vaccinatie moet wel preventief gebruikt worden, dus al ruim voordat het muggenseizoen aanbreekt en het paard jeuk krijgt.
Meer weten?
Heb je nog vragen over dit onderwerp of wil je een persoonlijk advies? Neem dan gerust even contact met ons op, we helpen je graag!
Eczeem dekens
