Stimuleer een goede bloedsomloop
- 27 dec. 2022
De bloedsomloop is een essentieel proces in het lichaam. Het systeem van bloedvaten en de bloedsomloop waardoor het bloed door het lichaam circuleert zorgt voor zuurstof naar de hersenen en dat voedingsstoffen bij de organen komen. Oftewel super belangrijk dat dit proces in het lichaam goed verloopt. Je leest er meer over in deze blog en wat je kunt doen voor een goede bloedsomloop.
Het systeem
Er bestaat een grote en een kleine bloedsomloop, die zorgen dat er eerst overal in het lichaam zuurstof en voedingsstoffen zijn. Daarna worden de koolstofdioxide en afvalstoffen netjes afgevoerd.
Het bloed bestaat uit bloedplasma en voor ongeveer de helft uit rode bloedcellen. Daarnaast uit witte bloedcellen en bloedplaatjes. Er zijn verschillende soorten witte bloedcellen en deze cellen spelen een grote rol in het afweersysteem. Een ingewikkeld, maar interessant en heel belangrijk proces in het lichaam.
Om tot een betere conditie en grotere prestaties te komen is het belangrijk dat een paard genoeg zuurstof uit het bloed kan halen. De rode bloedcellen bevatten veel hemoglobine. Dat is een eiwit dat zuurstof en kooldioxide vervoert. Door dit eiwit zijn de rode bloedcellen in staat om zuurstof van de longen naar het weefsel te brengen. De aanmaak van de rode bloedcellen gebeurt o.a. in het beenmerg van de wervelkolom, de ribben en het borstbeen. De meeste rode (verouderde) bloedcellen worden in de milt afgebroken. De milt is dus een belangrijk orgaan. Het ligt ingekapseld in een bindweefselkapsel. Bij een paard is dit bindweefsel stugger dan bij andere zoogdieren. De milt zorgt dus voor afbraak van verouderde rode bloedcellen. Maar ook voor de opslag van bloed en de aanmaak van antistoffen voor het afweersysteem.
Witte bloedlichaampjes zijn witte cellen die onderdeel van het bloed zijn. Deze cellen spelen een grote rol bij het afweersysteem. Er zijn vijf verschillende witte bloedcellen met elk een eigen functie. Sommige witte bloedcellen kunnen lichaamsvreemde stoffen herkennen en opruimen. Anderen kunnen weefsels binnendringen en daar groter worden en lichaamsvreemde stoffen vernietigen, weer anderen kunnen bacteriële infecties bestrijden. Om het hele traject van voeding tot verdeling van alle voedingsstoffen naar de organen te bewerkstelligen zijn ook een goede maag/darmfunctie en een goed afweersysteem noodzakelijk. Als een ''radertje'' in het geheel hapert of kapot is kan het bloed ook minder goed stromen en zuurstof afgeven. De goede werking van alle op zichzelf staande organen en processen is o.a. afhankelijk van opname van voeding- en voedingsstoffen, beweging, afweermechanisme, kwaliteit van het bloed en bepaalde vitamines- en mineralen. Beweging zet hierbij bepaalde lichaamsprocessen in werking evenals de maag/darmfunctie. Hierdoor wordt als het ware de ''motor'' het hart aan geslingerd om het bloed rond te pompen en bepaalde organen van zuurstof en voedingsstoffen te voorzien. Ook worden zo afvalstoffen afgevoerd.
De bloedsomloop naar het hart
Het hart is het belangrijkste orgaan in het lichaam en is samen met de bloedvaten voortdurend aan het werk. Het pompt bloed en daarmee zuurstof naar alle cellen en weefsels in het lichaam. Ook zorgt het hart voor verdeling van vitamines, mineralen en andere voedingsstoffen om de organen en cellen te voeden. Bloed heeft ook als belangrijke taak om overtollige gifstoffen/afvalstoffen af te voeren. Wanneer er niet voldoende bloedcirculatie is kunnen afvalstoffen zich ophopen, waardoor problemen of pijnklachten in bepaalde delen van het lichaam kunnen voorkomen. Er kunnen dan problemen zoals vermoeidheid, stress of snellere veroudering ontstaan. Hart en bloedvaten gezond houden is dus van essentieel belang.
Het hart heeft veel kalium nodig. Dit heeft een positief stimulerend effect op het hart, waardoor het zal bijdragen aan een gezonde hartslag en een gebalanceerde bloeddruk. Verder is niet te veel zout (maar wel genoeg) aan te raden en veel vezels voor een goed werkend hart.
Manieren om de doorbloeding te stimuleren
Om de doorbloeding te blijven stimuleren is het belangrijk dat je paard voldoende vitaminen, mineralen, aminozuren en sporenelementen binnenkrijgt zodat het lichaam zo optimaal mogelijk kan functioneren. Momenteel is er veel discussie over dat mede door klimaatverandering minder eiwit en meer suikers in het verse gras zitten. In hooi is dit doordat het gedroogd is sowieso al het geval. Dit kan ook voor problemen gaan zorgen voor het bloed omdat aminozuren in de vorm van eiwitten nodig zijn voor een optimale bespiering van je paard. Als je paard qua bespiering achteruit gaat kan dit een teken zijn van te weinig eiwit in het voer en een voorbode dat de insuline kan gaan schommelen, met alle gevolgen van dien. Ook de doorbloeding naar hart en longen, hangt met meerdere lichaamsprocessen samen en is afhankelijk van meerdere factoren. O.a. voeding en voedingsstoffen, beweging, rust en regelmaat, leeftijd, gedrag, gezondheidstoestand, graad van africhting, etc. Door een ruwvoerscan of een voeranalyse kun je er erachter komen van welke stoffen of vitaminen een paard tekort heeft en wat je eventueel kunt doen om dit via de juiste voeding weer aan te vullen.
Kruiden en supplementen voor een goede doorbloeding
Ook zijn er kruiden die de doorbloeding verbeteren zoals bijvoorbeeld brandnetel, kleefkruid, paardenbloem of prikkelende kruiden zoals tijm. Daarnaast zijn er verschillende supplementen die de doorbloeding op gang kunnen brengen in bepaalde delen van het lichaam zoals bijvoorbeeld Paardendrogist Glucosamine Forte, wat ondersteunt bij de doorbloeding van de gewrichten en de aanmaak van synovia (gewrichtsvloeistof). Kurkuma is ook een kruid dat zorgt voor een betere doorbloeding, bloedsomloop en ondersteuning van het immuunsysteem.
In het voer van je paard zit ruw eiwit dat in het lichaam van je paard wordt afgebroken tot aminozuren en hiermee worden in het lichaam nieuwe lichaamseiwitten opgebouwd. Doordat elk eiwit is opgebouwd uit een specifieke combinatie van aminozuren, zorgt iedere combinatie voor een andere eiwitstructuur en dus ook voor een ander lichaamsproces. Bijvoorbeeld eiwitten voor de bloedvatwand zorgen voor elasticiteit en eiwitten voor de huid en het hoorn zijn harder en onoplosbaar, deze beschermen het onderliggende weefsel.
Bij een goede doorbloeding is ook van belang in welke mate je paard zuurstof vanuit het bloed kan halen. Daarvoor is het nodig dat er genoeg rode bloedcellen zijn die hiermee aan de slag kunnen. Door het geven van een supplement dat kan ondersteunen bij de aanmaak van rode bloedcellen weet je dat je paard qua conditie hier optimaal mee ondersteunt kan worden. En dus ondersteunt kan worden bij het verkrijgen van meer uithoudingsvermogen. Voorbeelden van producten hiervan zijn Red Cell en Redplex.
Omega 3 goed voor het hart
Er zijn een aantal kruiden die de bloeddruk ondersteunen om te zorgen dat deze in balans komt. Of ze reinigen de bloedvaten en stimuleren daarbij de bloedsomloop. Sommige van deze kruiden voor het hart, zullen plak langs de wanden van de bloedvaten helpen te verminderen. In elk lichaam bevindt zich een bepaalde hoeveelheid plak langs de wanden. Maar als een lichaam ouder wordt kan de plak dusdanig opgestapeld zijn dat aderverkalking optreedt. Omega 3 in de vorm van een olie helpt om deze wanden schoon te houden en de weerstand te ondersteunen. Een paard kan zelf geen Omega 3 aanmaken, maar haalt dat normaal uit het gras. Zeker in de winter is het goed om dit voldoende aan te vullen zodat er geen tekorten ontstaan. Een goede verhouding tussen Omega 3 en 6 is belangrijk en deze kan verstoord raken als je paard wel Omega 6 binnenkrijgt d.m.v. krachtvoer en geen Omega 3 omdat zijn lichaam dit zelf niet aan kan maken. Omega 3 aanvullen is dus een goede zaak.
Voorbeelden van kruiden voor een goede doorbloeding en een goed hartritme zijn:
- - meidoorn
- - salie
- - tijm
- - rozemarijn
- - hartgespan
- - hamamelis
- - wilgenschors
- - gember
- - ginkgo biloba
- - bloedwortel
- - kurkuma
- - valkruid
Verder zijn vitamines en mineralen, zoals vitamine E, vitamine B en Ijzer heel erg belangrijk.
De doorbloeding van de verschillende lichaamsdelen
De zenuwen zijn onderdeel van het parasympatisch en het orthosympatisch systeem. Wanneer je paard in rust is, eet of slaapt is het parasympatisch zenuwstelsel actief. Dit onderdeel van het zenuwstelsel zorgt ervoor dat er meer bloed naar de organen i.p.v. naar de spieren gaat. De organen hebben op zulke momenten immers de meeste zuurstof nodig. Dit wordt door het bloed geleverd.
Wanneer een paard meer in beweging komt of stress heeft is er minder activiteit in de organen en moeten juist de spieren meer aan het werk. Deze hebben op dat moment de meeste zuurstof nodig. Het orthosympatisch systeem zorgt dan dat de bloedvaten in de organen iets vernauwen en bloedvaten in de spieren verwijden zodat het bloed makkelijker daarheen kan stromen waar het op dat moment het meeste nodig is.
Omdat het lichaam van je paard de omschakeling moet maken van in rust zijn of in beweging, zijn een goede warming-up en cooling down noodzakelijk. Hoelang deze duurt is afhankelijk van de omgevingsfactoren, de temperatuur, de leeftijd en algehele gezondheid. Ook de smering van de gewrichten is van belang. Na een goede warming-up kan dan je paard zwaardere krachttraining aan, omdat de spieren goed doorbloed zijn.
Natuurlijk moeten na zwaardere arbeid de afvalstoffen uit het lichaam worden afgevoerd. Door een cooling-down van ongeveer 5 minuten uitdraven en 10 minuten uitstappen totdat de hartslag weer normaal is. Maar hoe lang precies hangt af van de intensiteit van de training, de doorbloeding, het herstellend vermogen van het paard etc. Eerst uitdraven is hierbij heel belangrijk omdat dan de hartslag geleidelijk naar beneden gaat zodat de afvalstoffen de kans krijgen uit de spieren afgevoerd te worden. Ook benen en zadelplek met een borstel, massageolie of gel masseren/inmasseren, omdat daar de bloedsomloop opnieuw extra gestimuleerd moet worden na het dragen en de druk van peesbescherming en het zadel helpt bij de afvoer van afvalstoffen en dus vermindering van spierpijn of kans op blessures.
De rol van de lever
De bloedsomloop en een goede doorbloeding in het lichaam zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Hierbij spelen de doorbloeding en de functies van alle organen een rol. De lever functioneert bijvoorbeeld als filter. Elke paar minuten stroomt al het bloed door de lever. Er zit veel bloed, en dus rode bloedlichaampjes in de lever. Ook worden afvalstoffen door de lever gefilterd, en allerlei voedingsstoffen naar alle plekken in het lichaam gestuurd. Een goede leverfunctie zorgt dat het lichaam in balans blijft en het regelt vele spijsverteringsprocessen. Grofweg heeft de lever 3 functies in het lichaam:
- productie van eiwit
- productie en opslag van energie
- verwerking van de afvoer van afvalstoffen
