Stalondeugden: hoe voorkom je het?

Wat zijn stalondeugden?
Stalondeugd is ongewenst/onrustig gedrag op stal. Dit kan zich uiten in slaan tegen de deur, luchtzuigen, kribbebijten, hout knagen, boxlopen en weven.
Bij het luchtzuigen houdt het paard z’n hoofd in een bepaalde houding en zuigt dan lucht aan, sommigen doen dit los in de stal en anderen pakken hierbij iets vast, zoals de rand van de voerbak. In het laatste geval wordt het paard een kribbebijter genoemd. Bij het boxlopen loopt het paard steeds hetzelfde rondje door de stal en bij het weven zwaait hij heen en weer van het linker op het rechter voorbeen.
 
Geen ondeugden maar dwangmatig gedrag
Eigenlijk zijn dit geen ‘ondeugden’, maar dwangmatige, steeds herhalende bewegingen zonder duidelijke functie. De officiële naam hiervoor is stereotypie. Het wordt uitgevoerd door het paard omdat hij niet in zijn natuurlijke behoeften kan voorzien en een gebrek aan controle over de eigen leefomgeving heeft. Dit kan bijvoorbeeld zijn omdat hij te weinig sociaal contact heeft met andere paarden, te weinig ruwvoer en te veel krachtvoer krijgt of de hele dag op stal staat. Dit levert stress en gezondheidsproblemen op, die het paard probeert te compenseren met bepaalde bewegingen waardoor het lichaam zogenaamde endorfinen aanmaakt. Deze endorfinen hebben een rustgevende, blijmakende en pijnstillende werking, waardoor het paard beter om kan gaan met zijn levensomstandigheden. Dit is te vergelijken met het ook door endorfinen veroorzaakte gelukzalige gevoel wat veel sporters ervaren na lichamelijke inspanning. Het paard is dus als het ware verslaafd aan zijn eigen gedrag.
 
Moeilijk af te leren
Als dit gedrag eenmaal aanwezig is, is het bijna niet meer af te leren. Het is belangrijk om de oorzaak van de onvrede die het paard heeft met zijn leven zo veel mogelijk weg te nemen. De oorzaak kan liggen in verveling of een stressvolle omgeving, maar kan ook voortkomen uit een ongemakkelijk gevoel in de maag. Het dwangmatige gedrag (luchtzuigen bijvoorbeeld) kan een negatief effect hebben op de maag en maagzweren veroorzaken. Paardendrogist Maag Support kan helpen om de invloeden van stress op de maag te verhelpen.
 
Welke maatregelen nemen?
Maatregelen die je kunt nemen zijn onder andere het geven van dagelijkse weidegang, een constant aanbod van ruwvoer (dit kan heel handig met een Slowfeeder hooinet voor paarden!), contact met andere paarden, veel beweging, afwisseling in de training en het aanbieden van speeltjes.
Voor paarden die houtknagen zijn er producten die een vieze smaak geven. Dit spuit/smeer je op het hout waardoor het paard daar af zal blijven. Uiteraard is dit symptoombestrijding, maar niet elk gedrag is helaas meer af te leren.
 
Probeer het paard dus een zo’n natuurlijk mogelijke leefomgeving te bieden met veel afwisseling en contact met andere paarden.