Maagproblemen bij je paard

De maag van een paard

De maag van een paard is van nature gemaakt om de hele dag te lopen en kleine hoeveelheden voedsel op te scharrelen. Paarden zijn gebouwd om lange afstanden af te leggen, en hun spijsvertering is hier volledig op ingesteld. De maag van een paard is relatief klein met een inhoud van ongeveer 8 tot 15 liter, wat weinig is in verhouding tot de grootte van het dier. In tegenstelling tot de slokdarm kan de maag niet oprekken. Om die reden moeten paarden veel kleine porties per dag eten. Het gevuld blijven van de maag is essentieel, omdat dit de zuurtegraad (pH) in de maag op peil houdt.

De maag bestaat uit twee delen, elk met een eigen soort “bekleding” (epitheel). Het eerste deel bevat geen maagklieren en doet niet mee aan het verteringsproces. Dit deel heeft ook geen beschermende slijmlaag, waardoor het extra gevoelig is voor schade door maagzuren. Het tweede deel bevat kliercellen die maagsappen produceren. Dit deel heeft wél een beschermende slijmlaag en hier begint de daadwerkelijke vertering. De overgang tussen deze twee maagdelen wordt gescheiden door een duidelijke witte lijn, de margo plicatus, die goed zichtbaar is bij een gastroscopie. Dit is een onderzoek waarbij met een camera in de maag wordt gekeken, vaak onder lichte verdoving uitgevoerd op de kliniek.

Zuurtegraad van de maag

De zuurtegraad (pH) van de maag verschilt per deel. In het bovenste deel is de pH minder zuur, wat het mogelijk maakt voor bacteriën om te leven die helpen bij de afbraak van voedsel. Deze bacteriën leven van suikers en zetmeel in het voer. Hoe meer suikers en zetmeel het dieet bevat, hoe meer melkzuur deze bacteriën produceren, wat de maag zuurder maakt en de maagwand kan beschadigen. Het is daarom belangrijk om niet meer dan 2 kg krachtvoer per voerbeurt te geven. In het onderste deel van de maag is de zuurgraad hoger, wat noodzakelijk is voor de vertering.

Bij paarden wordt maagzuur continu geproduceerd, in tegenstelling tot bij mensen waar dit alleen na het eten gebeurt. Omdat maagzuur constant wordt aangemaakt, kan een lege maag problematisch zijn. Bij vasten wordt de maag steeds zuurder, omdat er geen voedsel is dat het zuur neutraliseert. Tijdens het eten van ruwvoer produceert het paard speeksel dat een neutraliserend effect heeft op de maagsappen. Ruwvoer blijft langer in de maag en is daardoor beter voor de maag dan krachtvoer, dat snel wordt verteerd en de maag sneller leeg laat raken. Hierdoor krijgen maagzuren meer vat op de maagwand, vooral in het onbeschermde bovenste deel.

Een lege maag voorkomen

Een lege maag is erg belastend voor een paard, maar komt vaak voor tijdens trainingen, wedstrijden of transport. In deze situaties kan maagzuur het onbeschermde bovenste deel van de maag bereiken en de kwetsbare maagwand beschadigen. Stress speelt hierbij ook een belangrijke rol en verhoogt het risico op maagproblemen, vooral bij jonge paarden die net in training zijn. Daarnaast kunnen medicijnen zoals pijnstillers en ontstekingsremmers maagproblemen veroorzaken als ze langere tijd worden gebruikt.

Hoe herken je maagproblemen bij een paard?

Maagproblemen uiten zich vaak in “vage” klachten zoals:

• Gewichtsverlies
• Een doffe vacht
• Minder voorwaartse beweging
• Tandenknarsen
• Singelnijd (boosheid bij het aansingelen)
• Stressmomenten zoals verhuizing, verlies van een maatje, veranderingen in het rantsoen of intensieve training vergroten het risico op maagproblemen. Ook kunnen maagproblemen ontstaan door slecht eten, bijvoorbeeld als gevolg van gebitsproblemen.

Hoe kun je maagproblemen voorkomen?

Zorg ervoor dat je paard de hele dag door toegang heeft tot ruwvoer. Dit kan bijvoorbeeld met een slowfeeder, zodat het eten wordt vertraagd en het paard meer speeksel produceert, wat helpt bij het neutraliseren van maagzuren. Beperk krachtvoer en geef het in kleine porties, verspreid over de dag. Het is belangrijk om niet meer dan 2 kg krachtvoer per voerbeurt te geven. Vermijd trainen op een lege maag en zorg dat je paard iets in zijn maag heeft voordat je begint. Neem tijdens transport of wedstrijden een gevulde hooinet mee, zodat je paard onderweg kan blijven eten.

Stressperiodes zoals verhuizing, transport of intensieve training kunnen extra maagproblemen veroorzaken. Overweeg in zulke periodes het gebruik van natuurlijke supplementen die stress en maagzuur helpen reguleren. Als je paard in het verleden maagproblemen heeft gehad, kan preventieve ondersteuning tijdens stressvolle periodes zinvol zijn. Supplementen zoals Puur Stomac, MasticHorse, Audevard Ekygard of Paardendrogist Maag Support kunnen helpen de maag te beschermen en ondersteunen.

Wanneer schakel je een dierenarts in?

Als maagproblemen aanhouden ondanks preventieve maatregelen, is het verstandig om contact op te nemen met een dierenarts. Een gastroscopie kan duidelijkheid geven over de toestand van de maag en verdere behandelingen mogelijk maken.

Met een goede verzorging, voldoende ruwvoer en aandacht voor de natuurlijke behoeften van je paard kun je maagproblemen grotendeels voorkomen.