Dragende merries

Tijdens de dracht is het belangrijk de merrie goed in conditie te houden. Te mager is natuurlijk niet goed, maar een te royale conditie ook zeker niet. Vooral in de laatste maanden van de dracht maakt het veulen een flinke groeispurt door, waardoor de energiebehoefte van de merrie snel stijgt. Geef de merrie de laatste 3 maanden van de dracht dan ook een goede kwaliteit merriebrok. Met name bij (te dikke) shetland pony merries wordt nogal eens de energiebehoefte onderschat en loopt de merrie het gevaar te weinig energie binnen te krijgen. Zij gaat dan haar vetreserves aanbreken, waardoor er hyperlipaemie (vet in het bloed) kan ontstaan met alle gevolgen van dien. 

Aanvullen van het voer
Wees voorzichtig met vitamine en mineralensupplementen, omdat de voeding van de merrie grote invloed heeft op de ontwikkeling van het veulen en daarmee het ontstaan van stoornissen als OC(D) bij het veulen. Een juiste hoeveelheid en verhouding van met name calcium, magnesium en koper zijn van groot belang. Gebruik voor aanvulling van het voer dan ook alleen supplementen die specifiek zijn ontwikkeld voor drachtige merries.Gezonde extra's en bouwstoffen zoals MSM zwavel en Glucosamine kunt u zonder risico altijd aan het dagelijks voer van uw dragende merrie toevoegen. 

Vanaf ca. 8 weken voor de geboorte tot en met 4 weken erna kunt u eventueel het rantsoen aanvullen met kruiden zoals zeewier, brandnetel en framboos. Deze kruiden helpen bij de reiniging van het lichaam en ondersteunen de melkproductie. Frambozenblaadjes worden in de kruidengeneeskunde gebruikt om de bevalling ter vergemakkelijken en zijn dan ook zeer geschikt voor merries die het eerste veulen krijgen en merries waarbij de vorige bevalling moeizaam ging.

Verzorging van uw drachtige merrie

De merrie kan gewoon volgens hetzelfde schema als voor de dracht ontwormd worden. Lees wel voor gebruik van een ontwormingsmiddel goed de bijsluiter of het middel geschikt is voor drachtige merries. Om een veulen zoveel mogelijk afweerstoffen via de biest te laten krijgen, is het verstandig om de merrie ongeveer 4-6 weken voor de verwachte geboortedatum extra te vaccineren tegen influenza en tetanus. Probeer het contact met onbekende paarden zoveel mogelijk te voorkomen in verband met de kans op abortus door een rhinopneumonie besmetting.
Tijdens de dracht kan de merrie gewoon door blijven werken. Beweging is altijd goed, maar pas de werkzaamheden wel aan. Springen, racen of zware dressuuroefeningen kunnen na zes maanden dracht niet meer, maar rustig en recreatief rijden is geen probleem.
Een merrie draagt gemiddeld 335 dagen (11 maanden), maar de duur kan sterk variëren (315-365 dagen), waardoor het lastig is de precieze geboortedatum van het veulen te voorspellen.

De volgende voortekenen worden vanaf enkele weken voor de geboorte zichtbaar:

• Uierzwelling
• Vochtophoping onder de buik
• Het zakken van de ‘banden’ aan de zijkanten van het kruis: het kruis krijgt hierdoor een meer driehoekige vorm
• Kegelen: er zit een harsachtige opgedroogde druppel voormelk op de tepel. Meestal zo’n 24 uur voor de geboorte.
• Het laten lopen van biest. Als dit te grote hoeveelheden zijn, kan het verstandig zijn deze biest op te vangen en in te vriezen, zodat het later nog aan het veulen gegeven kan worden.

Ruim voor de geboorte moet de merrie in een ruime dik bestrooide box gezet worden, die van te voren helemaal schoongemaakt en ontsmet is. Vlak voor de geboorte kunt u de staart eventueel inzwachtelen en de achterhand wassen. Zorg voor een rustige sfeer rondom de kraamstal.

De geboorte
De geboorte begint als de merrie de eerste weeën krijgt. Door de samentrekkingen van de baarmoeder draait het veulen vanuit de rugligging tijdens de dracht naar de juiste geboortehouding. Het veulen komt daardoor tegen de baarmoedermond te liggen, welke door de druk van de vruchtblazen gaat ontsluiten. De merrie is tijdens deze fase onrustig en kijkt veel naar haar buik.
Als de baarmoedermond ver genoeg is opgerekt komt als eerste de waterblaas in de vagina terecht, waar hij door de druk knapt. Na de waterblaas volgt al snel de pootjesblaas met daarin het veulen. Doordat het veulen nu in het geboortekanaal komt te liggen, krijgt de merrie persdrang en gaat liggen. Eerst worden de beide voorbeentjes zichtbaar en dan het neusje. Vervolgens worden het hoofdje en de rest van het lichaam geboren. De achterbenen blijven vaak nog in de merrie zitten terwijl de navelstreng nog vast zit. Het is belangrijk het veulen er nu niet af te trekken, want door de navelstreng stroomt nog bloed naar het veulen, wat hij goed kan gebruiken. Als de merrie opstaat om het veulen droog te likken zal de navelstreng vanzelf op de goede plek breken. De navelstomp kunt u ontsmetten met jodium om een navelinfectie te voorkomen.
De geboorte is bij het paard een erg vlot gebeuren: de gehele geboorte duurt als het goed is maximaal 30 minuten en het veulen doet binnen een half uur nadat hij geboren is al pogingen om te gaan staan. Het is van essentieel belang dat het veulen zo snel mogelijk en liefst binnen 2 uur de eerste biest binnenkrijgt voor de afweerstoffen die erin zitten.

De nageboorte wordt gewoonlijk binnen 1 uur afgedreven. In de tussentijd kan er een knoop in gelegd worden om te voorkomen dat de merrie erop gaat staan. Trek niet aan de nageboorte; hiermee kan de nageboorte scheuren en de baarmoeder beschadigd raken. Het is ook niet verstandig een deel af te knippen, omdat de controle van de nageboorte dan erg moeilijk wordt. De controle van de nageboorte is erg belangrijk, omdat achtergebleven stukjes nageboorte baarmoederontsteking, hoefbevangenheid en een ernstig zieke merrie kunnen veroorzaken. De nageboorte ziet er ongeveer uit als een maillot. Als de nageboorte er na 6 uur nog niet afgekomen is, moet de dierenarts gebeld worden.