Zwellingen bij paarden deel
- 14 feb. 2024
In dit eerste blog vertellen we je welke zachte zwellingen er zijn, hoe deze ontstaan en hoe je deze kunt behandelen.
Gallen
Wanneer je paard een ronde verdikking heeft rond de kogel, knie of het spronggewricht, kan dit veroorzaakt worden door een gal. Dit is een overvulling van een gewricht, peesschede of slijmbeurs en wordt veroorzaakt door een toenemende productie van synovia, een gewrichtsvloeistof wat een soort smeermiddel voor de gewrichten is. Een gal is een zachte, beweegbare en pijnloze vochtbult.
Doordat het alleen een toename aan gewrichtsvloeistof is, loopt een paard er vaak niet kreupel door. Een afwijkende beenstand, infectie of overbelasting kan de oorzaak zijn van gallen. Ondanks dat een gal er niet zo mooi uit ziet, is het niet nodig om een speciale behandeling op te starten. De oorzaak van de gal wegnemen is belangrijker.
Peesblessure
Een peesblessure is het gevolg van een verscheuring van afzonderlijke peesvezeltjes. Kleine scheurtjes in het peesweefsel herstellen vaak weer vanzelf, maar als er teveel en te vaak scheurtjes ontstaan volgt er een ontsteking. Vaak is kreupelheid het gevolg en is er sprake van een zachte, warme zwelling. Peesweefsel dat kapot is, wordt door het lichaam niet door peesweefsel maar door bindweefsel vervangen. Vaak ontstaat er op de plaats van herstel te veel bindweefsel, waardoor vervolgens een harde zwelling voelbaar wordt.
Een peesblessure ontstaat vooral aan de voorbenen, met name het pijpbeen. Het is een vervelende blessure, waarbij het herstel maanden tot een jaar kan duren en waarbij ook niet altijd zeker is of volledig herstel aan de orde is. Daarom is het belangrijk dat je bij het vermoeden van een peesblessure een dierenarts inschakelt zodat het been gescand wordt, een diagnose gesteld wordt en een behandelplan wordt opgesteld.
Piephak
Een piephak is een met gewrichtsvloeistof, en soms bloed, overvulde slijmbeurs van het spronggewricht. Slaan tegen de muur van de stal is vaak de oorzaak van deze aandoening. Een piephak is vooral een schoonheidsblessure en kan verschillen van formaat, van tennisbal tot een knikker. Ondanks dat een piephak ontstaat door een overvulde slijmbeurs, is deze aandoening vaak niet pijnlijk voor een paard. De behandeling van een piephak kan op verschillende manieren.
Een ‘verse’ piephak kun je het beste koelen met koud water en daarna insmeren met een zalf die ontstekingsremmend werkt. Als de piephak groter is van formaat, haalt de dierenarts het vocht er soms uit. Natuurlijk is voorkomen beter dan genezen. Slaat je paard tegen de muur van zijn stal? Denk dan eens aan bijvoorbeeld rubber matten op de muur, om verwondingen te voorkomen.
Bolspat
Spat is een aandoening waarbij de gewrichtjes in het spronggewricht zijn aangetast door artrose. Ook raakt het gewrichtskraakbeen chronisch ontstoken en kunnen er aan de randen van het gewricht botwoekeringen ontstaan.
(Bol)spat bevindt zich aan de achterbenen in het spronggewricht. Net zoals bij ‘gewone’ spat, zie je bij bolspat een verdikking aan de voor- en binnenkant en achter- en buitenkant van het spronggewricht. Het spronggewricht is chronisch ontstoken en er ontstaat een ophoping van vocht. Hierdoor ontstaan harde weefseldeeltjes. Als je het vermoeden hebt dat je paard (bol)spat heeft, schakel dan altijd je dierenarts in. Goed koelen, rust en een eventuele ontstekingsremmer helpen de behandeling.
Mouw
Heeft je paard een bult met vocht op een van zijn achterbenen bij het kniegewricht? Dan is de kans groot dat hij een mouw heeft. Hierbij is het kniegewricht overvuld, wat een uitpuiling van het gewrichtkapsel veroorzaakt. Deze uitpuiling zie je rond het kniegewricht en kan de bouw van het gewricht veranderen. Een mouw ontstaat vaak door een ontsteking of beschadiging in de knie, vaak na een klap of val. Het kan ook een erfelijk ontstaan hebben, dit komt vooral bij koudbloeden.
Behandeling van zwellingen
Zachte zwellingen die niet warm aanvoelen kun je behandelen met een product dat de bloedsomloop stimuleert. Van oudsher worden hier onder andere arnica, aloe vera en rozemarijn voor gebruikt. Oude, harde, gallen kun je het beste behandelen door ze gedurende 3-5 dagen overdag een aantal malen in te masseren met arnica. Ook het gebruik van therapeutische boots die lokaal de doorbloeding stimuleren door middel van warmte of trilling kan heel effectief zijn bij de behandeling van zwellingen.
Meer weten?
In het volgende blog behandelen we nog meer zachte zwellingen. Lees je dan weer mee? Heb je nog vragen over dit onderwerp of wil je een persoonlijk advies? Neem dan gerust even contact met ons op, we helpen je graag!
