Spierbevangenheid

Wanneer een paard spierbevangen is, ontstaat er een acute stoornis in de spierstofwisseling. Spierbevangenheid wordt ook "tying up" of maandagziekte genoemd. Laatstgenoemde naam is ontstaan doordat werkpaarden die vroeger op zondag een vrije dag hadden, wel dezelfde hoeveelheid voer kregen. Hierdoor raakten de paarden op maandag vaak spierbevangen.
 



Bij spierbevangenheid is de opslag van energie juist voor arbeid het probleem. Paarden met (een gevoeligheid voor) spierbevangenheid slaan dan relatief (te)veel energie op in hun spiercellen. Als het paard gaat werken wordt de energie in eerste instantie verbrand met zuurstof. Dit is een relatief schone verbranding maar duurt niet lang. De extra energie wordt daarna zonder zuurstof verbrand en dit levert als "afval" product lactaat op. Lactaat kan de spiercellen kapot maken. De enzymen die vrijkomen als de spiercellen kapot gaan kunnen worden gemeten worden met een bloedtest. Je kunt het gevoel bij je paard vergelijken met spierpijn bij jezelf.
 
Oorzaak en symptomen
Spierbevangenheid is een ingewikkelde stoornis, omdat er veel verschillende oorzaken voor kunnen zijn. Daarom wordt er vandaag de dag nog steeds onderzoek gedaan naar deze aandoening. De symptomen bij ernstige spierbevangenheid lijken op de symptomen van koliek, wat het herkennen van spierbevangenheid lastig maakt . Een spierbevangen paard begint te zweten, wordt stijf over het hele lichaam, gaat sneller ademhalen, krijgt pijnlijke rugspieren en soms kleurt de urine rood.  
 
Koliek of spierbevangen?
Koliek en spierbevangenheid kunnen qua symptomen op elkaar lijken, waardoor het erg belangrijk is dat de juiste diagnose wordt gesteld. Bij koliek is het goed om met je paard te stappen, bij spierbevangenheid werkt dit juist averechts! Ook zijn de symptomen lang niet altijd hetzelfde. Heb je het vermoeden dat je paard spierbevangen is? Schakel dan altijd een dierenarts in! Aan de hand van bloedonderzoek kan een dierenarts je meer informatie geven.
 
Verhouding
Is je paard spierbevangen? Zorg er dan voor dat de verhouding van de hoeveelheid werk van je paard in verhouding is met de energietoevoer naar de spieren.
 
Voorkomen
Voorkomen is altijd beter dan genezen. Daarom is de allerbelangrijkste manier om spierbevangenheid te voorkomen regelmatig met je paard te trainen. Zorg voor een goede warming up en cooling down en probeer stress te vermijden. Ook is het belangrijk dat je de voeding aanpast wanneer je paard minder vaak of zwaar wordt getraind of rust heeft, zodat je je paard niet overvoert. Naast het aanpassen van de hoeveelheid voeding in combinatie met minder trainen, kan een toevoeging aan de voeding van je paard een positieve invloed hebben op de spieren. Zo zorgt de combinatie van Vitamine-E en selenium voor een positief effect op de spierstofwisseling en het voorkomen van spierbevangenheid.
 
Pas het rantsoen aan
Verander de hoeveelheid voeding niet, maar geef je paard meerdere malen per dag een kleine portie. Het is belangrijk dat de voeding van je paard zo min mogelijk granen (koolhydraten) bevat en juist zoveel mogelijk olie. Daarnaast is het voeren van anti-oxidanten en lactaatbinders verstandig voor paarden die gevoelig zijn voor spierbevangenheid, met name rond wedstrijden.