Schurft bij je hond, kat of paard?

12 dec. 2022

Het jeukt en is ontzettend besmettelijk. Schurft heb je liever niet bij je dieren en al helemaal niet bij jezelf. Hoewel dierenschurft zich bij de mens niet kan voortplanten, kan het wel door mensen worden verspreid omdat de schurftmijt wel tijdelijk op mensen in leven kan blijven.Schurft wordt ook wel scabiës genoemd. Het is een huidaandoening die veroorzaakt wordt door onder andere de Sarcoptesmijt. Er zijn verschillende soorten mijten die schurft kunnen veroorzaken, enkele bekenden en veel voorkomende zijn de gewone schurftmijt, de kopschurftmijt ende oormijt. Maar vergeet ook niet de muizen- en rattenschurft ofpapagaaiensnavelschurft,dit zijn ook veel voorkomende soorten. Met name in deze tijd van het jaar is schurft een veelvoorkomend probleem bij zowel mens als dier. Maar hoe herken je het bij je hond, paard of kat en wat kun je er het beste aan doen? We vertellen je er meer over in deze blog!

Schurft bij mensen

Bij mensen komt vooral de Sarcoptes scabei (gewone) schurftmijt voor. Een mijt die je gek maakt van de jeuk en de rode bultjes. Met name ‘s nachts steekt die vreselijke jeuk de kop op en daardoor ontstaat er een vicieuze cirkel. Je raakt uitgeput door de slapeloze nachten en heeft daardoor een aanslag op je lichamelijk en geestelijke gestel. Men zegt niet voor niets vaak dat jeuk erger is dan pijn. Het is een hardnekkig probleem dat goed aangepakt dient te worden. Je kunt dit niet alleen maar hebt echt ondersteuning van een arts nodig. Vaak word je behandeld met injecties met bijvoorbeeld Ivermectine. Daarna is het heel erg belangrijk dat er goed gecontroleerd wordt of alles weg is, omdat je anders weer van voren af aan met de behandeling kan beginnen. Een kwestie van behandelen en een lange adem qua doorzettingsvermogen. Je wordt hierdoor ook zeker geestelijk op de proef gesteld. Van mens tot mens is mijt door middel van huidcontact zeer besmettelijk!

Schurft bij jezelf wordt veroorzaakt door een schurftmijt die alleen bij mensen voorkomt. De mijten zijn met het blote oog niet te zien en graven gangen in de huid, planten zich voort en daarna wordt het gangenstelsel steeds verder door de jonge mijten uitgebreid. Na een paar weken volgt dan pas een jeukende allergische reactie hierop. Maar intussen is er dan al een behoorlijk gangenstelsel gemaakt. De behandeling moet dus zo snel mogelijk gebeuren en er moet constant goed gekeken worden of alle mijten zijn verdwenen. Want door één mijt kan het hele proces weer opnieuw beginnen.

Schurft bij dieren

Ook bij dieren veroorzaken schurftmijten hardnekkige problemen. De schurftmijten, die bij dieren voorkomen, kunnen zich bij de mens niet voortplanten, maar wel tijdelijk op de mens levend blijven. Door lichamelijk contact, besmette materialen zoals borstel, dekens, kussens, kleding en andere voorwerpen kan schurft eenvoudig worden overgebracht. Het is zeer besmettelijk, maar voor gezonde dieren ongevaarlijk en goed behandelbaar. Na het verdwijnen van de klachten, is het belangrijk minimaal 3 weken door te gaan met de behandeling en alles in de omgeving goed schoon te maken.

Bij honden komt een ondersoort van dezelfde mijt als bij mensen voor. Bij paarden komt ook een ondersoort van de Sarcoptes mijt voor, evenals de Chorioptes mijt. Bij andere dieren wordt gewone schurft veroorzaakt door andere mijtsoorten. De dierenschurft soorten zijn zeer besmettelijk voor dieren onderling maar voor mensen is de dierenschurft niet besmettelijk. Van hondenschurft kan wel irritatie bij mensen op de huid ontstaan, die na een aantal weken zal verdwijnen. Dieren dienen hiervoor behandeld te worden door de dierenarts, en onder controle gehouden te worden totdat alle mijten weg zijn. In overleg kan je dan ondersteunen met druppels tegen vlooien, oormijten en schurftmijt (evt. anti-parasiet). Ook dient de weerstand aangepakt te worden door bijvoorbeeld te ondersteunen met knoflook en andere weerstand verhogende kruiden of supplementen.

Soorten schurft bij dieren

- Sarcoptes Scabiei bij mensen, paarden, honden
- Notoedres cati bij katten, honden en konijnen, en kan ook overgaan op mensen
- Demodex folliculorum en Demodex brevis, die leeft en zich vermeerdert in haarzakjes en talgklieren
- Otodectes cynotis, kan alleen in de gehoorgang overleven en klachten veroorzaken en zodra deze buiten het oor op het lichaam komt sterft hij

Is de kans op schurft groter bij een slechte hygiëne?

Vaak komen mijten voor bij dieren die geen goede weerstand hebben en dusdanig verzwakt zijn dat ze besmet kunnen worden. De jeukende bultjes kunnen over het hele lichaam verspreiden, maar je ziet ze meestal op de oren, buik of in bijvoorbeeld huidplooien. Vaak ziet de huid er verdikt, rood en schilferig uit. Er kunnen ook zweren of korsten ontstaan doordat door het krabben de huid geïnfecteerd raakt. Als dit niet goed genoeg aangepakt wordt kan dit tot een verdikte hoornlaag van de huid leiden, een soort van olifantshuid.

Schurft heeft niets te maken met of je schoon en netjes bent of niet. Het kan bij iedereen voorkomen. Toch zijn er een aantal dingen die je kunt doen om de mijten te bestrijden, zodat de cyclus van voortplanting wordt doorbroken:

Alle dekens, kleden, kussens, etc. wassen op 60 graden.
Naast de inwendige behandeling die de dierenarts verzorgd, kan je een paard, hond of kat wassen met een speciale antibacteriële shampoo.
Mijten/schurft komt vaak voor bij paarden met veel behang aan de benen zoals Tinkers en Friezen omdat de schurftmijt houdt van warme en een beetje vochtige plekken om zich te nestelen. Heeft je paard mijten in de sokken dan is de beste remedie om de benen kort te scheren en te wassen met speciale shampoo en daarna zo droog mogelijk te houden.

Hoe is de huid opgebouwd?

De vrouwelijke mijten graven een gangetje in de hoornlaag van de huid en leggen hierin eitjes. De huid van je hond, kat of paard bestaat uit 3 lagen:

De opperhuid, is de bovenste huidlaag. Dit is de eerste beschermlaag tegen indringers en verwondingen. Tevens zorgt de opperhuid voor de temperatuurregulatie. Het bestaat uit een hoornlaag met daaronder een laag levende cellen, die zich steeds blijven delen, en zo de huid vernieuwen. In deze laag wordt ook het pigment gevormd, dat de huid beschermt tegen de zon en ook de kleur van de huid bepaald.
De lederhuid bevindt zich onder de opperhuid en hierin bevinden zich de bloedvaten, lymfevaten en zintuigen zoals tastzin.
In de onderhuid is de onderste laag, daar bevinden zich bloedvaten, zenuwen en vetcellen.

Ook zitten er talg- en zweetkieren in de huid en haren, die ook voor bescherming zorgen. In de diepere huidlagen bevinden zich ook collageenvezels, die werken als een soort van lijmlaagje tussen de verschillende huidlagen, zodat deze tegen elkaar aan worden gehouden.

Regenschurft

Regenschurft is heel iets anders dan gewone schurft. Het heeft niets met schurftmijten te maken, maar is een vervelende huidaandoening die zich voornamelijk laat zien als het paard langdurig nat is en de vacht aan elkaar plakt als een soort van blokkwast. Vaak kan je plukken aan elkaar vastgeplakte haren er vanaf halen, maar dit is voor het paard erg pijnlijk. Ook omdat eronder vaak een ontsteking met groene pus of rood wondvocht bevindt. De bacterie die deze ontsteking van de huid veroorzaakt, kan de huid niet binnendringen als de huid nog helemaal intact is. Er zit dus ergens een wondje en vaak is de weerstand ook niet optimaal bij paarden die regenschurft krijgen. Controleer je paard dus regelmatig op wondjes, omdat deze bij slechte weersomstandigheden voor vervelende problemen kunnen zorgen.