Leverbot

Wat is leverbot?
Leverbot is een parasiet (platworm) die schade aan de lever van vee veroorzaakt. Maar doordat paarden steeds vaker op land staan waar runderen of schapen hebben gegraasd is de kans op besmetting bij paarden toegenomen.
Een volwassen leverbot (Fasciola hepatica) is ongeveer 2-4 cm lang en leeft in de galgangen van de lever van zijn gastheer. Een leverbot infectie veroorzaakt schade aan de lever. Een paard heeft van nature een hoge weerstand tegen leverbot, maar doordat de infectiedruk tegenwoordig hoger is nemen de leverbotbesmettingen bij paarden ook toe. Maar door de hoge weerstand zijn de gevolgen van een besmetting niet altijd goed zichtbaar. Een verminderde leverfunctie heeft als gevolg dat het paard:

• Vermagert

• Minder energie heeft

• Een doffe vacht heeft

• Bleke/gele slijmvliezen heeft 

Een paard met een leverbot infectie heeft verhoogde leverwaardes bij een bloedonderzoek.
 
Hoe krijgt je paard leverbot?
Leverbot komt voornamelijk voor in vochtige leefomstandigheden. De leverbot heeft namelijk een zoetwaterslakje (leverbotslak) nodig ter bescherming en om zich in voort te planten. Leverbot komt dus alleen op plaatsen voor waar dit slakje leeft. Natte weilanden zijn een ideale broedplaats voor dit slakje en als er in dit land vee graast, is de kans op besmetting het grootst.
Leverbot heeft een ingewikkelde cyclus, waarbij gebruik wordt gemaakt van een tussengastheer (leverbotslak). De cyclus is als volgt:

• Een besmet dier met leverbot scheidt eitjes (4000-7000 eitjes per dag per volwassen leverbot) uit via de mest

• Een leverbot verandert in een trilhaarlarve

• Een trilhaarlarve zoekt een leverbotslak om in voor te planten. Één trilhaarlarve produceert 150-200 staartlarven

• Staartlarven verlaten de leverbotslak en hechten zich aan een grasspriet, daar kapselt het in tot besmettelijke cysten.

• Het paard eet het besmette gras en via de darmen en buikholte ontwikkelen de cysten zich tot leverbot. 

Hoe ontdek je de besmetting?
Doordat het paard van zichzelf een goede weerstand heeft tegen leverbot is het lastig om de symptomen te linken aan een leverbotbesmetting. De symptomen van een doffe vacht, vermageren en minder energie kunnen namelijk verschillende oorzaken hebben. Maar als het paard graast op land dat ook door runderen of schapen wordt begraasd dan is het wel iets om rekening mee te houden.
Via een mestonderzoek, gericht op leverbot, kan er geconcludeerd worden of het paard een besmetting heeft van leverbot. En via een bloedonderzoek kan dan duidelijk worden of er schade is aan de lever en hoe groot de schade is.
 
Wat te doen bij een leverbot besmetting?
Voor paarden is er geen middel geregistreerd tegen leverbot, wel zijn er goede ervaringen met het middel dat gebruikt wordt bij runderen en schapen. Dit middel doodt de leverbot, maar in verband met mogelijke resistentie is het belangrijk om de juiste dosering te geven.
Naast het ontwormmiddel tegen leverbot is het ook belangrijk om de lever te helpen herstellen. Een supplement dat helpt bij de afvoer van afvalstoffen en bij het ondersteunen van de lever is daarom aan te raden.
 
Hoe voorkom je een besmetting met leverbot?
Leverbot kan zich niet zonder het leverbotslakje voortplanten. En aangezien dit slakje alleen in natte gebieden leeft is een droge omgeving het beste voor het paard. Het goed draineren van weilanden of het verweiden van paarden naar een droog gebied kan de kans op besmetting verlagen.
Ook is het goed om te weten of vee dat op het land heeft gegraasd een besmetting met leverbot hebben gehad. Op die manier kan je de cirkel van besmetting gaan doorbreken door het paard dan daar niet te laten grazen.
 
Klik hier voor leverondersteunende producten.
 
Wil je meer informatie over leverbot? Neem hiervoor contact op met je dierenarts of met de Gezondheidsdienst voor Dieren.