Jacobskruiskruid

Jacobskruiskruid komt in Nederland steeds meer voor en is zeer giftig voor paarden en andere zoogdieren (inclusief mensen!). Alle delen van dit kruid bevatten uiterst giftige glycosiden (alkaloïden) welke leiden tot ongeneeslijke leverschade.

Hoe herken je Jacobskruiskruid?

Jacobskruiskruid is 30-90 cm hoog en heeft gele bloemetjes. De stengel is alleen boven het midden vertakt en is meestal rood/paars maar soms ook groen. Aan de bovenkant is de stengel donkergroen en glad, de onderkant van de stengel heeft viltachtige haartjes. De meeste dieren mijden de plant, maar het wordt anders wanneer deze plant terecht komt in hooi of kuilvoer. De dieren herkennen de plant dan niet meer en eten het gewoon op. Anders dan de meeste andere giftige planten, verliest Jacobskruiskruid zijn giftige werking niet na droging en blijft het dus ook in hooi onverminderd zeer gevaarlijk. Het gif verspreid zich via de Jacobsplant door het hele hooi.

Gevaar van Jacobskruiskruid

Het grote gevaar van Jacobskruiskruid is dat het gif een cumulatieve werking heeft. Dit betekent dat er geen ‘maximale veilige hoeveelheid’ is die een dier binnen kan krijgen zonder ziek te worden. Het gif brengt schade toe aan de lever. Aangetaste levercellen sterven af en worden vervangen door bindweefsel. Bij herhaaldelijke inname van een kleine hoeveelheid gif wordt zo iedere keer een deel van de lever aangetast, totdat er niet voldoende gezond leverweefsel over is. Ieder inname, hoe weinig dan ook, telt dus mee. Na inname van een zekere hoeveelheid wordt het paard ziek, het maakt niet uit of die hoeveelheid tijdens één maaltijd is ingenomen of in kleine porties gedurende een aantal jaren.

Symptomen Jacobskruiskruid

De volgende symptomen kunnen voorkomen bij vergiftiging door Jacobskruiskruid: Conditieverlies, gewichtverlies, doffe vacht, sloomheid, verminderde eetlust en overgevoeligheid voor zonlicht. In het terminale stadium treden zenuwverschijnselen op als onrust, doelloos lopen, zwalkende/abnormale gang en stand, verlies van gezichtsvermogen, ernstige pijn, niet mee kunnen slikken en uiteindelijk complete verlamming. De meeste dieren sterven na een ziekteperiode variërend van enkele dagen tot enkele maanden.

Bestrijden van Jacobskruiskruid

Het enige wat je kunt doen om te voorkomen dat je paard dit giftige kruid binnenkrijgt is je paard niet in een weide te zetten waar Jacobskruiskruid groeit. Als je Jacobskruiskruid ongestoord zijn gang laat gaan in het grasland, hopen bacteriën en schimmels zich op in de grond in en rond de wortels, waardoor de plant er zelf voor zorgt dat de bodem ongeschikt raakt. Door de plant met wortel en al te verwijderen, maak je de grond los en juist weer geschikt voor een nieuwe Jacobskruiskruid plant. Het meest recente inzicht is dan ook om de plant niet te verwijderen. Wel schijnt het te helpen om na het verwijderen van de plant een handje kunstmest op deze plek te strooien, maar onderzocht is deze methode niet. 

Dichte graszode

Je kunt de vestigingskans van Jacobskruiskruid verkleinen door de graszode zo dicht mogelijk te houden. Hierin is het voor de zaden van de plant moeilijker om te kiemen. Ook schijnt Jacobskruiskruid slecht tegen kunstmest te kunnen. Door kunstmest te strooien zorg je voor een dichtere zode en help je tegelijkertijd de voorkoming van Jacobskruiskruid.

Geen Jacobskruiskruid in het hooi

Aangezien paarden het giftige kruid niet meer herkennen als dit in hooi of kuil terecht is gekomen, is het belangrijk om bij je hooi- of kuilleverancier na te vragen of hij er absoluut zeker van is dat er geen Jacobskruiskruid in zit. Oogst je je eigen hooi, knip of maai de planten dan eerst af en ruim de afgeknipte takken op alvorens je het land maait om te hooien. Voordat je gaat maaien raden we je aan de plant wel met wortel en al eruit te trekken èn dat je goed op de rozetten op de grond let. Dit zijn de eenjarige planten die nog niet bloeien, maar al wel giftig zijn en gevaarlijk omdat je ze dus amper ziet in hoog gras.

Meer weten?

Wil je meer weten over giftige planten voor paarden? Lees dan ons blog over giftige planten! Heb je nog vragen over dit onderwerp of wil je een persoonlijk advies? Neem dan gerust even contact met ons op, we helpen je graag!