Meld je aan op onze nieuwsbrief ontvang 10% korting voor je eerst volgende bestelling!

 

Eerste hulp bij je paard

Eerste hulp bij je paard


Temperatuur, ademhaling en hartslag
Om te beginnen zetten we de normale waarde van de temperatuur, ademhaling en hartslag van paarden en pony’s op een rijtje. Wanneer er weinig aan de dagelijkse routine veranderd zijn deze waarden meestal constant. Zo hoort de temperatuur van een paard tussen 37,4 °C-38,0 °C te zijn en de temperatuur van een en pony tussen 38,5 °C-39,0 °C. Wil je de vochtbalans van je paard testen? Pak dan een huidplooi op de hals vast. Wanneer je deze loslaat moet deze plooi snel verdwijnen. Een paard neemt normaal per minuut 8 tot 14 ademteugen. Bij een pony zijn dit 20 tot 40 ademteugen. De hartslag van een paard hoort tussen de 24 en 40 slagen per minuut te zijn. Een pony heeft een hartslag van 40 tot 70 slagen per minuut. De hartslag kun je opmeten door te luisteren via de stethoscoop. Een andere manier is door te voelen aan de onderkaak van je paard. Net aan de binnenzijde, waar de onderkaak van breed naar smal gaat kun je de hartslag voelen via een vrij dik bloedvat. Het is belangrijk om deze gegevens van je eigen paard of pony goed te kennen. Zo heb je al gauw een beeld of er iets met je paard aan de hand is, of kan het zijn gedrag verklaren. Een paard met veel stress en spanning heeft vanzelfsprekend een hogere hartslag en een paard dat een zware training heeft gehad heeft daarna een hogere temperatuur en neemt vaak meer ademteugen.  

Algemene indruk
Vaak geeft een eerste indruk al aan of een paard gezond is. Heeft hij een doffe en lange vacht, zachte afgebrokkelde hoeven, een snotneus, hoest hij en komt hij vrij mat over? De kenner zal al gauw door hebben dat het paard absoluut niet fit is.
De volgende stap is het controleren van de temperatuur, ademhaling en hartslag van je paard. Ook is het belangrijk dat je de slijmvliezen, lymfeklieren en vochtbalans checkt.

Herkenningspunten van een gezond paard
Een gezond paard heeft een ontspannen lichaamshouding waarbij het paard zijn omgeving een normale aandacht geeft. Hierbij kijkt het paard op een rustige manier uit zijn ogen en draagt hij zijn staart ontspannen, zonder te zwiepen van spanning. De ogen zijn vrij van tranen en korstjes en mooi schoon. Een gezond paard is in de juiste conditie, goed op gewicht met een glimmende vacht die is aangepast naar het seizoen. Een gezonde eetlust met als resultaat mooie mestballen waarin het (ruw)voer goed verteerd is passen ook bij een gezond paard. Het paard neemt regelmatige ademteugen, hoest niet en heeft ook een schone neus. Daarnaast beweegt het paard op een ontspannen manier.

Spoedeisende hulp
In geval van een noodsituatie heeft je paard spoedeisende hulp nodig. Er zijn vele soorten spoedgevallen en daarom zetten we verschillende situaties voor je op een rij.  

Zwellingen en vocht
Het kan voorkomen dat een of meer benen van je paard dik(ker) zijn door een vochtophoping of zwelling. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Zo kan een wond geïnfecteerd zijn en een zwelling veroorzaken. Ook de beschadiging van een bandje of pees kan voor een gezwollen been zorgen, evenals een (virale) infectie of een lichamelijke aandoening. Het effect van deze symptomen uit zich vaak in stijf- en kreupelheid en een “depri” paard. Wanneer je paard gezwollen benen heeft is het belangrijk dat deze meerdere malen per dag worden gekoeld met koud water. Uiteraard check je eerst of je paard zich verwond heeft, kijk je of er verschil zit tussen de benen qua vocht of zwelling en neem je zo nodig altijd contact op met je dierenarts.

Koliek
Gaat je paard vaak liggen rollen, kijkt hij naar zijn buik, schraapt hij met zijn voorbenen, is hij onrustig en zweet hij? De kans is groot dat je paard koliek heeft. Vaak wil een paard ook niet eten, is hij onrustig met zijn bovenlip, gaat hij gestrekt staan en heeft het paard een zware en verhoogde ademhaling. Als eerste is het belangrijk om de temperatuur, ademhaling en hartslag van je paard te controleren wanneer je vermoedt dat hij koliek heeft. Als je paard een lichte vorm van koliek heeft raden we je aan om +/− 15 minuten met je paard aan de hand te wandelen. Het is belangrijk dat je het voer van je paard uit zijn stal haalt, zo voorkom je eventuele (extra) verstopping. Als je paard wil gaan liggen kun je met hem gaan wandelen, maar probeer hem niet koste wat kost iedere keer overeind te krijgen. Uiteraard schakel je je dierenarts altijd in bij koliek. Denk bij koliek om je eigen veiligheid. Je paard kan om zich heen slaan en zich laten vallen wanneer deze heftige koliek heeft. Ga je bijvoorbeeld bij je paard in zijn stal, laat dan altijd een deur open zodat je er makkelijk uit kunt. Ga je met je paard naar de kliniek? Ga dan nooit bij je paard in de trailer tijdens de rit. De trailer is een kleine ruimte met een lastige vluchtroute wanneer je paard in paniek raakt of veel pijn heeft.

Bloedingen
Als de wanden van bloedvaten beschadigd raken ontstaat een bloeding. Wanneer deze beschadiging bij een slagader ontstaat, is vanzelfsprekend een slagaderlijke bloeding het gevolg. Een bloeding door een beschadigde ader noem je een aderlijke bloeding. Naast deze bloedingen, vaak door (diepe) wonden, kan ook een schaafwond voor een bloeding zorgen. Bij een slagaderlijke bloeding is het bloed lichtrood van kleur en komt het bloed in een pulserende straal naar buiten. Bij een aderlijke bloeding is het bloed donkerrood van kleur en komt dit gestaag, maar langzaam naar buiten.

Bovenstaande bloedingen onstaan door (open) wonden. Schakel altijd een dierenarts in. Is het een slagaderlijke bloeding? Dan is het van levensbelang dat je direct contact opneemt met je dierenarts! Probleem een bloeding te stelpen met schone doeken. Je kunt ook een bandage aanleggen. Laat deze zitten tot de dierenarts er is. Smeer geen klei, zalf of een ander product op de wond. Het is belangrijk om te weten hoe de wond is ontstaan, of de randen van de wond gezwollen zijn, wat de grootte van de verwoning is en hoe de wond eruit ziet. Kun je er bijvoorbeeld iets in zien zitten wat er niet hoort? Je kunt de wond koelen met koud water, maar doe dit alleen in overleg met je dierenarts. Indien nodig moet je paard een tetanusinjectie hebben. Controleer daarom wanneer je paard deze voor het laatst heeft gehad.

Vloeiing uit de neus
Neusuitvloeiing heeft allerlei verschillende oorzaken. Zo kan het een noodgeval zijn, terwijl  een onschuldige verkoudheid ook voor vloeiing uit de neus kan zorgen. Het paard kan hoesten, onrustig zijn met zijn hoofd door bijvoorbeeld te schudden, er kan bloed/pus/voedselresten of speeksel uit een of beide neusgaten komen. Ook nu check je als eerste zijn temperatuur en ademhaling. Daarna kijk je of er bij zijn kaak en keel zwellingen zitten. Heeft je paard het benauwd? Dan is het belangrijk dat je zijn voer weghaalt, zo kun je voorkomen dat je paard zich verslikt of verstopt raakt. Vanzelfsprekend probeer je je paard zo rustig mogelijk te houden en ga je niet trainen. Komt er geel/groene vloeistof uit de neus van je paard? Dit kan besmettelijk zijn, voorkom aanraking met andere paarden. Ook nu bel je je dierenarts.

Maandblindheid
De oorzaak van deze oogontsteking  is een ontsteking van het ooglichaam,  ook wel uvea genoemd. Vaak komt deze maandblindheid meerdere keren terug. Paarden hebben erg veel last van deze oogontsteking. Je kunt maandblindheid herkennen doordat je paard met het betreffende oog knijpt. Daarnaast is het paard (soms) gevoelig voor fel licht, zijn de oogleden gezwollen en heeft het een traanoog. Heeft je paard maandblindheid? Dan is het belangrijk dat je je paard in een donkere stal zet, bij voorkeur met geblindeerde ramen. Je paard mag geen arbeid verrichten. Zoek contact met je dierenarts en laat deze het oog controleren.

Plotselinge ernstige kreupelheid
Je paard belast zijn benen niet zoals hij normaal doet en loopt niet graag. Als je paard (ernstige) kreupelheid laat zien, dit been of deze benen niet wil belasten en duidelijk gevoelig beweegt met korte passen is het overduidelijk, je paard is kreupel. Wat te doen? Je paard geeft duidelijk aan niet graag te bewegen, het is belangrijk dit niet te forceren. Check de benen, zijn er zwellingen en zo ja, zijn deze gelijk per been? Ook de controle voor wondjes en verschillen in warmte is belangrijk. Het is aan te raden de hoeven uit te krabben, hier kan een scherp voorwerp in zitten.

Allergische reactie
Net als mensen kunnen paarden ook allergisch zijn voor bijvoorbeeld stof, sommige grassen en medicijnen. Een allergische reactie kan ontstaan nadat je paard is gebeten door een insect, of wanneer een medicijn is toegediend. Een allergische reactie uit zich op verschillende manieren. Na een insectenbeet kan een allergische reactie met bultjes en zwellingen over het hele lichaam van je paard het resultaat zijn. Na een injectie van een medicijn kan op deze plaats een zwelling ontstaan.  Ook kan na het toedienen van medicijnen een reactie over het hele lichaam optreden. Daarnaast kan de neus, oogleden, koker en rond de keel gezwollen raken. Andere geluiden met het ademen en vloeiing uit de neus kan ook een van de reacties zijn. Een andere reactie is flinke stijfheid bij je paard. Het is van levensbelang dat een allergische reactie direct behandeld wordt. Wanneer er geen actie wordt ondernomen kan een allergische reactie voor grote schade zorgen bij je paard. Vermoed je dat je paard een allergische reactie heeft? Schakel dan direct je dierenarts in! Koel de zwellingen en haal het voer van je paard uit zijn stal.

Ongecoördineerde manier van bewegen
Er zijn natuurlijk meerdere redenen waardoor je paard anders dan anders beweegt. Wanneer je paard is besmet met het virus Rhinopneumonie kan hij ongecoördineerd gaan bewegen.  Een besmet paard raakt uit evenwicht in kleine bochtjes, lijkt dronken qua beweging, is slap in zijn achterhand en sleept met zijn hoeven.  Heb je het vermoeden dat je paard Rhino heeft? Neem dan direct contact op met je dierenarts! Het is hierbij belangrijk om te weten of er meer paarden op stal met deze problemen zijn, verkouden zijn geweest en of de paarden contact hebben gehad met paarden van andere stallen. Nadat je je dierenarts hebt gebeld is het belangrijk dat je een paard met bovengenoemde verschijnselen apart zet en dat je het paard niet traint.

Meer weten? 
Heb je nog vragen of wil je een persoonlijk advies? Neem dan gerust even contact met ons op, we helpen je graag! 

Praat mee en reageer op Facebook (naar de Facebookpost)

Delen: